ماهی سرخو یکی از محبوب ترین و لذیذ ترین ماهی های دریای جنوب است که هواداران خاص خود را در تمام نقاط ایران دارد ، اما از محبوبیت زیادی در بین بندری های عزیزمان برخوردار است . این ماهی هم مانند تمامی ماهی های دریای جنوب سرشار از پروتئین و امگا3 است که در ادامه به معرفی خانواده ماهی سرخو، خواص ، انواع طبخ ، تمامی 33 گونه ایرانی این خانواده خواهیم پرداخت . پس تا پایان این آشنایی با لیان همراه باشید .
خانواده سرخو ماهیان
خانواده سرخو ماهیان دارای 17 جنس و 113 گونه در آب های جهان هستند و به راسته سوف ماهی سانان ( 40% از ماهی های جهان را تشکیل میدهند و بزرگترین راسته مهره داران هم شناخته می شوند ) تعلق دارند . این خانواده به نام Snappers , Jobfishes و در زبان شیرین فارسی به نام سرخو ماهیان شناخته می شوند . سرخو ماهیان دریا زی هستند و به ندرت برای تغذیه وارد آب های شیرین میشوند . در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری اقیانوس هند ، اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس زیست میکنند . بدنی مرتفع تا بیضی شکل دارند و طول آنها به یک متر هم می رسد . آنها بیشتر ماهی های کف زی هستند و تا عمق 450 متری مشاده میشوند . برای دوستانی که علاقه به نگهداری ماهی در آکواریوم دارند، باید بگویم که این گونه قابل نگهداری در آکواریوم است ، ولی سرعت رشت بالای دارد .
خواص و روش های طبخ ماهی سرخو
ماهی سرخو مانند دیگر ماهی های دریای جنوب سرشار از پروتئین و امگا 3 است . همچنین ویتامین های A, B5, B12, C, E را در مقادیر بالایی دارا می باشد و بخاطر وجود سلنیوم در این ماهی میتوان به ضد سرطانی بودن آن و همچنین مفید برای بیماران پروستاتی ، بیماران گوارشی و بیمارانی که ناراحتی قلبی دارند اشاره کرد . از املاح موجود در ماهی سرخو می توان آهن ، فسفر ، کلسیم و پتاسیم را نام برد .
شما عزیزان می توانید این ماهی را به روشهای سرخ کردنی ، کبابی ، شکم پر و قلیه ماهی طبخ کنید . این ماهی به علت بافت نرم در گوشت ، مورد تایید ماهی دوستان جنوبی قرار دارد . در ادامه به معرفی تمامی گونه های سرخو موجود در آب های ایران اشاره میکنیم .
انواع ماهی سرخو
ماهی سرخو یکی از محبوبترین ماهیها برای کباب کردن است که به دلیل گوشت چرب و لذیذ خود بسیار مورد توجه قرار میگیرد. این ماهی دارای بدنی قرمز و گوشت سفید و محکم است و به راحتی در تهیه انواع غذاهای دریایی به کار میرود. ماهی سرخو به دلیل نداشتن استخوانهای ریز و طعم عالی، انتخابی مناسب برای آشپزی است و میتواند به صورت کبابی، سرخ کرده یا بخارپز مصرف شود. این ماهی در مناطق مختلفی از جمله آبهای گرمسیری یافت میشود و تنوع بالایی در اندازه و نوع دارد.
1 – سرخو دندان کوچک یا دندان ریز
نام انگلیسی : Small toothed jobfish
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، مجاور صخره های مرجانی ، ساکن مناطق گرمسیری و در عمق 1 الی 122 متری زندگی میکنند . البته در گزارشاتی این گونه ماهی در عمق 300 متری هم دیده شده.
اندازه : حداکثر اندازه مشاهده شده 70 سانتیمتر است ولی عموما سایز 25 سانتیمتری هستند و تا سایز 906 گرم هم رشد میکنند
طول عمر : گزارشی دقیق از طول عمر آنها در دست نیست.
غذا : تغذیه مورد علاقه آنها ماهی است اما نسبت به سخت پوستان هم بی میل نیستند.
2 – سرخو زنگاری
نام انگلیسی : Aphareus jobfish
ویژگی های زیستگاه : دریازی هستند و در مجاورت بسترهای مرجانی یافت میشوند . ساکنین مناطق گرمسیری تا دمای 23.3 درجه سانتیگراد و در عمق آب های 100 الی 300 متری زندگی میکنند .
اندازه : حداکثر طول مشاهده شده 110 سانتیمتر ولی طول رایج این ماهی 79 سانتیمتر است و حداکثر وزن این گونه ماهی 11.3 کیلوگرم است.
طول عمر : حدود 18 سال سن این ماهی گزارش شده است
غذا : علاقمند به اسکوئید و سخت پوستان
3 – سرخو سبز
نام انگلیسی : Green jobfish
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، مجاور صخره های مرجانی هستند . ساکن مناطق گرمسیری و در عمق 0 الی 180 متری دیده میشنود.
اندازه : حداکثر طول گزارش شده 112 سانتیمتر و طول رایج این ماهی 90 سانتیمتر است . وزن رایج این گونه هم 15.4 کیلوگرم گزارش شده
طول عمر : میانگین سن جمعی 6.7 سال است اما تا 15.6 سال هم عمر میکنند .
غذا : علاقمند به ماهی ، میگو ، خرچنگ گرد و جانوران پلانگتونی هستند .
4 – سرخو عمق زی
نام انگلیسی : Deep-water red snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن مناطق گرمسیری ، در عمق 90 الی 400 متری و بیشتر در عمق های 200 تا 350 متری دیده میشوند
اندازه : حداکثر طول 127 سانتیمتر و طول رایج این ماهی 65 سانتیمتر است .
طول عمر : 23 سال
غذا : ماهی ، ماهی مرکب ، خرچنگ گرد ، موجودات پلانگتونی و میگو
5 – سرخو عمق زی دم دراز
نام انگلیسی : Deepwater longtail red snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، مجاور صخره های مرجانی ، ساکن مناطق گرمسیری و در عمق 45 الی 400 متری گزارش شده که بیشتر در اعماق 90 الی 400 دیده می شوند .
اندازه : حداکثر طول این ماهی 120 سانتیمتر است ولی طول رایج گزارش شده 50 سانتیمتر است
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی مرکب ، سخت پوستان و ماهی های کوچک
6 – سرخو حرّا
نام انگلیسی : Mangrove red snapper
ویژگی های زیستگاه : علاوه بر دریازی بودن در آب های شیرین و لب شور در مجاور صخره های دریایی دیده میشوند .
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 150 سانتیمتر ولی طول رایج 80 سانتیمتر و در وزن 8.7 کیلوگرم صید میشوند .
طول عمر : حداکثر تا 31 سال عمر میکنند اما در ساحل شرقی استرالیا تا 39 سال هم گزارش شده است
غذا : ماهیان استخوانی ، سخت پوستان و جانوران کف زی
7 – سرخو بنگالی
نام انگلیسی : Bengal snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن مناطق گرمسیری در مجاور بسترهای مرجانی در عمق 10 الی 30 متری
اندازه : حداکثر طول 30 سانتیمتر و طول رایج 20 سانتیمتر
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهیان و سخت پوستان
8 – سرخو دو نقطه
نام انگلیسی : Tow-spot red snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن مناطق گرمسیری در مجاور صخره مرجانی در عمق 4 الی 80 متری که بیشتر در اعماق 10 الی 70 متری دیده میشوند .
اندازه : حداکثر طول دیده شده 90 سانتیمتر ولی طول رایج 76 سانتیمتر است . وزن معمول این ماهی 12.6 کیلوگرم است.
طول عمر : 55 سال عمر میکنند
غذا : خرچنگ گرد ، شکم پایان ، میگو و ماهیان
9 – سرخو خط آبی
نام انگلیسی : Blueline Snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن مناطق گرمسیری در مجاور بسترهای مرجانی در عمق 10 الی 20 متری
اندازه : حداکثر طول گزارش شده 40 سانتیمتر است اما طول رایج این ماهی حدود 20 سانتیمتر است
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : اطلاعات دقیقی در دست نیست
10 – سرخو خال سیاه
نام انگلیسی : Blackspot snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن مناطق گرمسیری و آب های لب شور در مجاور بسترهای مرجانی در عمق 5 الی 20 متری
اندازه : حداکثر اندازه گزارش شده از این گونه ماهی 35 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 20 سانتیمتر است.
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : غذای مورد علاقه ماهیان و بی مهرگان
11 – سرخو خونی
نام انگلیسی : Crimson snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن مناطق گرمسیری در مجاور صخره های مرجانی در عمق 5 الی 100 متری
اندازه : حداکثر طول چنگالی 81.6 سانتیمتر ولی طول معمول 45 سانتیمتر است.
طول عمر : عموما تا 8 سال عمر میکنند
غذا : بیشتر از ماهیان و گاهی هم از سخت پوستان تغذیه میکنند .
12 – سرخو زرد خال سیاه
نام انگلیسی : Lutjanus fulviflamma
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن آب های لب شو و در مجاور صخره های مرجانی در عمق 3 الی 35 متری دیده می شوند .
اندازه : حداکثر اندازه گزارش شده از این گونه ماهی 35 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 30 سانتیمتر است.
طول عمر : 23 سال عمر می کنند
غذا : ماهی ، میگو ، خرچنگ گرد و دیگر سخت پوستان
13 – سرخو دم سیاه
نام انگلیسی : Lutjanus fulvus
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن آب های لب شو و در مجاور صخره های مرجانی در عمق 1 الی 75 متری دیده می شوند که بیشتر ساکن عمق 5 تا 15 متری دریاها هستند .
اندازه : حداکثر اندازه گزارش شده از این ماهی 40 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 25 سانتیمتر است.
طول عمر : 34 سال عمر می کنند
غذا : بیشتر ماهی ، میگو ، خرچنگ گرد
14 – سرخو گوژپشت
نام انگلیسی : Lutjanus gibbus
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن در مجاور بسترهای مرجانی در عمق 1 الی 150 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 50 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 45 سانتیمتر است.
طول عمر : 18 سال عمر می کنند
غذا : ماهی ها ، خرچنگ درا ، خرچنگ گرد ، شکم پایان ، سر پایان
15 – سرخو هندی
نام انگلیسی : Indian snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی آب شور و شیرین ، ساکن در مجاورت صخره های مرجانی در عمق 5 الی 50 متری که بیشتر در عمق 5 الی 15 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این گونه ماهی 22.6 سانتیمتر است
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی ها ، اطلاعات دقیقی در دست نیست
16 – سرخو معمولی
نام انگلیسی : Jonhs snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی آب شور ، ساکن در مجاورت صخره های مرجانی در عمق 0 الی 80 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این گونه ماهی 40 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 25 سانتیمتر است.
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی ها ، خرچنگ گرد ، میگو ، شکم پایان ، سر پایان
17 – سرخو خط آبی معمولی
نام انگلیسی : Common bluestripe snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، در مجاورت بستر های مرجانی در عمق 3 الی 265 متری که بیشتر در عمق 30 الی 150 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 50 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 45 سانتیمتر است.
طول عمر : 18 سال عمر می کنند
غذا : ماهی ها ، خرچنگ درا ، خرچنگ گرد ، شکم پایان ، سر پایان
18 – سرخو مخطلط زرد
نام انگلیسی : Yellow streaked snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن در مجاور بسترهای مرجانی در عمق 2 الی 80 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 65 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 35 سانتیمتر است.
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی ها و موجودات کف زی
19 – سرخو دم هلالی
نام انگلیسی : Lunartil snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن در مجاور صخره مرجانی در عمق 10 الی 30 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 40 سانتیمتر است .
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی ها و کف زیان سخت پوست
20 – سرخو چشم درشت
نام انگلیسی : Bigeye snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، در عمق 0 الی 96 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 36 سانتیمتر است .
طول عمر : 11 سال عمر می کنند
غذا : ماهی و سخت پوستان
21 – سرخو مالاباری
نام انگلیسی : Malabar blood snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی آب شور، ساکن در مجاور صخره های مرجانی در عمق 12 الی 100 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 100 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 50 سانتیمتر است. وزن معمول این ماهی 7.9 کیلوگرم است
طول عمر : 31 سال عمر می کنند
غذا : ماهی ها ، خرچنگ درا ، سخت پوستان ، سر پایان
22 – سرخو پنج خط
نام انگلیسی : Five lined snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن در مجاور صخره های مرجانی در عمق 2 الی 40 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 38 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 30 سانتیمتر است.
طول عمر : 31 سال عمر می کنند
غذا : ماهی ها و سخت پوستان
23 – سرخو قهوه ای
نام انگلیسی : Blubberlip snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن در مجاور صخره های مرجانی در عمق 50 الی 100 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 80 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 60 سانتیمتر است. بیشترین وزن این ماهی 11 کیلوگرم است .
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی ها ، سخت پوستان کف زی، سر پایان
24 – سرخو هشت خط
نام انگلیسی : Russells snappers
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، آبهای لب شور ، ساکن در مجاور بسترهای مرجانی در عمق 3 الی 80 متر که معمولا در عمق های 20 الی 50 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 50 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 30 سانتیمتر است.
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی ها و بی مهرگان کف زی
25 – سرخو گوژسر
نام انگلیسی : Bengal Snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن در مجاور بسترهای مرجانی در عمق 10 الی 30 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 100 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 70 سانتیمتر است. حداکثر وزن دیده شده 23 کیلوگرم
طول عمر : 13 سال عمر می کنند
غذا : خرچنگ گرد ، جانواران کف زی ، لابستر و میگو
26 – سرخو امپراتور
نام انگلیسی : Emperor red snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی در آب های لب شور ، ساکن در مجاور صخره های مرجانی در عمق 5 الی 180 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 116 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 60 سانتیمتر است و بیشترین وز گزارش شده 32.7 کیلوگرم گزارش شده
طول عمر : 40 سال عمر می کنند
غذا : ماهی ها ، خرچنگ گرد ، دهان پایان و سایر سخت پوستان کف زی
27 – سرخو سیاه و سفید
نام انگلیسی : Black and white Snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن در مجاور بسترهای مرجانی در عمق 2 الی 90 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 75 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 35 سانتیمتر است.
طول عمر : ممکن است 40 الی 50 سال عمر کنند
غذا : ماهی ها و سخت پوستان
28 – سرخو آبی دم زرد
نام انگلیسی : Yellowtail blue snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، ساکن در مجاور صخره های مرجانی . ماهی عمق زی . در عمق 5 الی 255 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 50 سانتیمتر است
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : بیشتر زئوپلانگتون خوار هستند .
29 – سرخو کج پولک
نام انگلیسی : Pinjalo
ویژگی های زیستگاه : دریازی و مناطق گرمسیری ، ساکن در مجاور صخره های مرجانی در عمق 15 الی 100 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 80 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 35 سانتیمتر است.
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی های کوچک و موجودات کف زی
30 – سرخو زرشکی
نام انگلیسی : Crimson jobfish
ویژگی های زیستگاه : دریازی و عمق زی که در عمق 40 الی 400 متری دیده شده ولی بیشتر در عمق 180 تا 270 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 100 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 50 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش شده 8.2 کیلوگرم است.
طول عمر :44 سال گزار شده ، اما میانگین نمونه های صید شده کمتر از 4 سال است .
غذا : ماهی های کوچک ، میگو و خرچنگ گرد
31 – سرخو خط طلایی
نام انگلیسی : Goldbanded jobfish
ویژگی های زیستگاه : دریازی و در بسترهای مرجانی ، که در عمق 40 الی 350 متری دیده شده ولی بیشتر در عمق 125 تا 275 متری دیده می شوند
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 90 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 70 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش شده 8 کیلوگرم است.
طول عمر : 30 سال عمر می کنند
غذا : ماهی ها ، ماهی مرکب ، خرچنگ گرد ، لابستر و …
32 – سرخو بنفش
نام انگلیسی : Lavender jobfish
ویژگی های زیستگاه : دریازی و عمق زی ، در عمق 100 الی 360 متری دیده می شوند.
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 79 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 40 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش شده 8.4 کیلوگرم است.
طول عمر : بیشتر از 8 سال عمر می کنند
غذا : ماهی ، میگو ، خرچنگ گرد ، سر پایان
33 – سرخو کج خط
نام انگلیسی : Oblique-banded snapper
ویژگی های زیستگاه : دریازی ، بنتوپلاژیک و عمق زی ، که در عمق 70 الی 300 متری دیده شده ولی بیشتر در عمق 125 تا 275 متری دیده می شوند
اندازه : حداکثر اندازه این ماهی 57.5 سانتیمتر است و اندازه رایج آن 35 سانتیمتر است. حداکثر وزن گزارش شده 1.8 کیلوگرم است
طول عمر : اطلاعات دقیقی در دست نیست
غذا : ماهی ها ، خرچنگ گرد ، میگو و …
چرا ماهی سرخو برای سلامتی مفید است؟
ماهی سرخو یکی از ماهیهای مغذی و خوشمزهای است که فواید بسیاری برای سلامتی دارد. این ماهی حاوی انواع ویتامینها، مواد معدنی و اسیدهای چرب ضروری است که نقش مهمی در بهبود و حفظ سلامت عمومی بدن ایفا میکنند. در ادامه به برخی از دلایل مفید بودن ماهی سرخو برای سلامتی میپردازیم:
-
منبع غنی پروتئین: ماهی سرخو حاوی پروتئین با کیفیت بالا است که برای رشد و تعمیر بافتهای بدن ضروری است. پروتئین موجود در این ماهی میتواند به تقویت عضلات و سیستم ایمنی بدن کمک کند.
-
اسیدهای چرب امگا-3: ماهی سرخو سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 است که برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید هستند. امگا-3 میتواند به کاهش التهاب، کاهش فشار خون و کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی کمک کند.
-
ویتامینها و مواد معدنی: ماهی سرخو حاوی ویتامینهای مهمی مانند ویتامین D و B12 است که برای سلامت استخوانها و سیستم عصبی حیاتی هستند. همچنین، این ماهی منبع خوبی از مواد معدنی مانند سلنیوم و منیزیم است که به تقویت سیستم ایمنی و عملکرد صحیح عضلات کمک میکنند.
-
کاهش خطر بیماریهای مزمن: مصرف منظم ماهی سرخو میتواند به کاهش خطر بروز بیماریهای مزمن مانند دیابت نوع 2 و برخی از انواع سرطان کمک کند. آنتیاکسیدانها و مواد مغذی موجود در این ماهی میتوانند به مقابله با آسیبهای اکسیداتیو و التهاب کمک کنند.
-
بهبود عملکرد مغز: اسیدهای چرب امگا-3 موجود در ماهی سرخو میتوانند به بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر بروز بیماریهای عصبی مانند آلزایمر و افسردگی کمک کنند. این اسیدهای چرب نقش مهمی در حفظ سلامت سلولهای مغزی و بهبود حافظه دارند.
به طور کلی، مصرف ماهی سرخو به دلیل داشتن پروتئین با کیفیت بالا، اسیدهای چرب امگا-3، ویتامینها و مواد معدنی، میتواند نقش مهمی در بهبود و حفظ سلامت عمومی بدن ایفا کند. این ماهی خوشمزه و مغذی انتخابی عالی برای یک رژیم غذایی سالم و متعادل است
حقایقی جالب از ماهی سرخو
ماهی سرخو یکی از ماهیهای محبوب و پرمصرف در سراسر جهان است که به دلیل رنگ قرمز جذاب و گوشت لذیذ خود شهرت دارد. این ماهی جنوب میتواند تا 20 سال عمر کند و به طولی بالغ بر 1 متر برسد. ماهی سرخو به دلیل زیست در آبهای گرمسیری و نیمهگرمسیری، اغلب در مناطق کارائیب، خلیج مکزیک و سواحل جنوب شرقی ایالات متحده یافت میشود. این ماهی نه تنها به عنوان یک منبع غذایی غنی از پروتئین و اسیدهای چرب امگا-3 شناخته میشود، بلکه به دلیل توانایی خود در بهبود سلامت قلب و عروق، تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد مغز نیز مورد توجه است. ماهی سرخو همچنین در بسیاری از فرهنگها به عنوان یک غذای لوکس و پرطرفدار محسوب میشود.