در پاسخ به این سوال ابتدا باید نقش تیغ را در بدن ماهی بشناسیم و در ادامه کم تیغ ترین ماهی ها را به شما معرفی می کنم.
در همه ی ماهیان تیغ در حقیقت ساختار اسکلتی آن ها به شمار می رود. تیغ ها وظیفه نگه داری اندام ها و شکل بدن و دفاع و منبعی برای دخیره کلسیم و سایر مواد معدنی است.
پس نمیتوان از هیچ نوع ماهی این انتظار را داشت که عاری از هرگونه تیغ یا استخوان باشند. درخصوص مقدار استخوان در هر ماهی، سن ماهی ، شرایط محیطی رشد و نوع ماهی ها تاثیرگذار می باشد.
ماهی های کوچک، زیر یک کیلوگرم عمدتا اسکلت بدنی ظریف تری دارند، در نتیجه تیغ یا خارهای ریز آن ها بیشتر می باشد. به عبارت دیگر هر مقدار که سایز ماهی درشت تر شود درصد تیغ ریز کمتر شده و به استخوان درشت تبدیل میشود، پس در نتیجه ماهی هایی با سایز درشت تر، تیغ ریز کمتری دارند و فقط دارای استخوان درشت وسط هستند.
آب شور به دلیل وجود نمک و سایر مواد معدنی چگالی بیشتری نسبت به آب های شیرین دارد. به اصطلاح آب شور سنگین تر از آب شیرین هست، در نتیجه ماهی برای شنا در آب شور باید چگالی بیشتری داشته باشد به همین دلیل ماهیان آب های شور اسکلت بدنی درشت تر و سنگین تری نسبت به ماهیان آب شیرین دارند. ماهی های آب شیرین استخوان های ظریف تر و سبک تری دارند.
دلیل دیگری که ماهیان اقیانوسی یا دریایی کمترین میزان استخوان کوچک را دارند، تنوع و وفور مواد معدنی در دریاهای آزاد می باشد. ماهیانی که در این نوع آب ها زندگی می کنند خیلی راحت تر مواد معدنی به وِيژه کلسیم را در استخوان های خود جذب می کنند و تیغ های ریز آنها سریع تر به استخوان درشت تبدیل ی شود. ماهیان آب های شیرین و دریاچه های کوچکتر توانایی کمتری برای جذب مواد معدنی دارند و طبیعتا استخوان های ریز آنها بیشتر می باشند.
به همین دلیل است که:
در کشور ما کمترین میزان تیغ یا خار ریز در ماهی جنوب دیده میشود. ماهیان دریای خلیج فارس و دریای عمان حتی در شرایط سنی یکسان میزان تیغ ریز کمتری نسبت به ماهی های دریایچه خزر دارند.
ماهی‌های بدون استخوان یا با استخوان‌های کم و نرم، از جمله گزینه‌های محبوب برای آشپزی هستند، زیرا فرآوری و مصرف آنها راحت‌تر است. در ادامه، به معرفی چند نوع از ماهی‌های بدون استخوان و ویژگی‌های آنها می‌پردازیم.
ماهی شیر، یکی از محبوب‌ترین ماهی‌های بدون استخوان در ایران و بسیاری از نقاط جهان است. این ماهی دارای بدنی کشیده و نقره‌ای با نوارهای عمودی است. گوشت ماهی شیر سفید، محکم و بدون استخوان‌های ریز است که برای تهیه انواع غذاهای دریایی مناسب می‌باشد.
ماهی حلوا یا ماهی نقره‌ای یکی از ماهی‌های بدون استخوان و بسیار محبوب است. این ماهی دارای بدنی صاف و نقره‌ای رنگ است و گوشت آن سفید، لطیف و بسیار خوشمزه است. ماهی حلوا به دلیل نداشتن استخوان‌های ریز، انتخابی عالی برای تهیه غذاهای دریایی مختلف است.
ماهی سالمون یکی دیگر از ماهی‌های محبوب بدون استخوان است. این ماهی دارای بدنی صورتی تا نارنجی است و گوشت آن نرم و بسیار مغذی است. سالمون به دلیل نداشتن استخوان‌های ریز و قابلیت فیله‌گیری آسان، در آشپزی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماهی تیلاپیا یکی از ماهی‌های بدون استخوان و پرورشی است که در بسیاری از نقاط جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماهی دارای بدنی نقره‌ای تا خاکستری و گوشت سفید و لطیف است. تیلاپیا به دلیل نداشتن استخوان‌های ریز و قیمت مناسب، در بسیاری از غذاها استفاده میشود.
ماهی باس دریایی یکی دیگر از ماهی‌های بدون استخوان و محبوب است. این ماهی دارای بدنی نقره‌ای و گوشت سفید و محکم است. باس دریایی به دلیل طعم عالی و نداشتن استخوان‌های ریز، انتخابی مناسب برای تهیه غذاهای دریایی مختلف می‌باشد.
ماهی هالیبوت یکی از بزرگترین ماهی‌های بدون استخوان است که دارای بدنی صاف و گوشت سفید و محکم است. این ماهی به دلیل نداشتن استخوان‌های ریز و طعم خوشمزه، در آشپزی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و انتخابی عالی برای تهیه غذاهای دریایی می‌باشد.
ماهی تن یکی از ماهی‌های بدون استخوان و پرطرفدار است. این ماهی دارای بدنی بزرگ و گوشت قرمز تا صورتی است که بسیار مغذی و خوشمزه است. ماهی تن به دلیل نداشتن استخوان‌های ریز و قابلیت مصرف به صورت خام (در سوشی و ساشیمی) یا پخته، در آشپزی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماهی سرخو یکی از ماهی‌های بدون استخوان و پرطرفدار است. این ماهی دارای بدنی قرمز و گوشت سفید و محکم است. ماهی سرخو به دلیل نداشتن استخوان‌های ریز و طعم خوشمزه، در آشپزی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و انتخابی عالی برای تهیه غذاهای دریایی می‌باشد.
این ماهی‌های بدون استخوان به دلیل سهولت در فرآوری و مصرف، در آشپزی بسیار محبوب هستند و می‌توانند به راحتی در تهیه انواع غذاهای دریایی استفاده شوند.
میزان استخوان و خار در ماهی‌ها یکی از مهمترین عواملی است که بر انتخاب و مصرف آنها تأثیر می‌گذارد، به‌ویژه برای کودکان و سالمندان که ممکن است با خارهای ریز ماهی‌ها دچار مشکل شوند. در این بخش به معرفی چند نوع ماهی کم استخوان می‌پردازیم که برای مصرف این گروه‌ها مناسب‌تر هستند.
ماهی هامور سفید دارای گوشت چرب و گوشتی با استخوان‌های درشت است. این ماهی هیچ‌گونه تیغ ریزی ندارد و به همین دلیل بسیار مناسب برای کباب کردن یا سرخ کردن است. گوشت خوشمزه و لذیذ آن انتخابی عالی برای تهیه غذاهای دریایی مختلف می‌باشد.
میش ماهی با طعمی بی‌نظیر شبیه به ماهی شوریده و بافت گوشتی بدون خار، یکی از محبوب‌ترین ماهی‌هاست. این ماهی به ویژه برای تهیه غذاهای کبابی بسیار مناسب است و افرادی که به طعم ماهی کبابی علاقه‌مند هستند، از طرفداران وفادار این ماهی می‌باشند.
ماهی راشگو به دلیل لذیذ بودن گوشت آن به “آهوی دریا” معروف است. این ماهی در سایزهای بالای یک کیلوگرم هیچ‌گونه استخوان ریز میان بافتی ندارد و بنابراین برای کباب کردن و تهیه غذاهای متنوع دریایی بسیار مناسب است.
سکن یا سکولا یکی دیگر از ماهی‌های کم استخوان است که گوشت آن شباهت زیادی به ماهی شیر دارد. این ماهی نیز کم استخوان و مناسب برای کباب کردن می‌باشد. گوشت این ماهی نیز بسیار لذیذ و خوش طعم است.
ماهی شوریده یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین ماهی‌ها در ایران است. سایزهای بالای 700 گرم این ماهی هیچ‌گونه استخوان ریزی ندارد و برای تهیه غذاهایی مانند سبزی پلو با ماهی انتخابی بی‌نظیر است. طعم این ماهی بسیار لذیذ و خوشمزه است.
ماهی شعری یکی از ماهیان کم تیغ و بدون بو است که به دلیل کمتر شناخته شدن، قیمت مناسبی نیز دارد. گوشت این ماهی لطیف و خوش طعم است و برای تهیه انواع غذاهای دریایی مناسب می‌باشد.
این ماهی‌ها به دلیل داشتن استخوان‌های کم و نداشتن تیغ‌های ریز، انتخابی عالی برای کسانی هستند که می‌خواهند از مزایای مصرف ماهی بهره‌مند شوند بدون اینکه نگران خارهای ریز آن باشند. این ویژگی‌ها به ویژه برای کودکان و سالمندان که ممکن است با استخوان‌های ریز ماهی‌ها دچار مشکل شوند، بسیار مهم است.
در این مقاله از وبسایت لیان، به بررسی نقش تیغ در بدن ماهی‌ها و معرفی انواع ماهی‌های بدون استخوان و کم استخوان پرداختیم. تیغ‌ها و استخوان‌ها در ماهی‌ها نقش مهمی در نگهداری اندام‌ها، شکل بدن و دفاع دارند و همچنین منبعی برای ذخیره کلسیم و سایر مواد معدنی به شمار می‌روند. به همین دلیل، انتظار ماهی عاری از هرگونه تیغ یا استخوان واقع‌بینانه نیست. با این حال، میزان و نوع استخوان در ماهی‌ها تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند سن ماهی، شرایط محیطی رشد و نوع ماهی است.
ماهی‌های کوچکتر و ماهیان آب شیرین معمولاً استخوان‌های ظریف‌تر و بیشتری دارند، در حالی که ماهیان بزرگ‌تر و ماهیان آب شور استخوان‌های درشت‌تری دارند. این امر باعث میشود که ماهیان بزرگ‌تر و ماهیان آب شور برای مصرف کودکانو سالمندان مناسب‌تر باشند.
